Himagsik Laban sa Mababang Uri ng
Panitikan
ni Albin Alexis A. Cayanan ng 8-Tuburan
Ang ika-apat na himagsik ni Balagtas o ang himagsik o laban sa
mababang uri ng panitikan ay tumutukoy sa kalagayan ng panitikan noon. Si
Balagtas ay naghimagsik sa mababang uri ng panitikan sapagkat napapansin niya
na ang mga akda noon ay pang- Kristiyanismo ang tema at hindi matalinhaga.
Si Balagtas ay naghimagsik dahil sa tema ng mga akda noon. Kung
ang isang manunulat ay maglalathala ng kanyang gawa ay kailangan nitong dumaan
sa Sensura. Istrikto ang Sensura, hindi nila nilalathala ang mga gawang
laban sa pamamahala ng Espanya. Ang agwat ng pananagalog at pagtula ni
Fransisco Balagtas ang naging paraan niya upang mailathala ang Florante at
Laura. Ang mga manunulat noon ay walang nangapagdaragisunang sulatin o tulain
noon kundi mga nobena, loa, duplo, búhay ng mga santo, pasyon, sari-saring
dasalan, padalahan (sulatan sa pag-ibig), paanyayang patula sa mga pistahan,
sermon o platika, awit, korido, komedya, at ibá pang gangganito, na pawang pansimbahan
(Santos, 2016). Ganito ang mga tema noon sapagkat ang mga akdang salungat sa
pamahalaan ay hindi inilalathala.
Ang isang tula ay nangangailangan magtaglay ng apat na sangkap o
katangian ng sukat ikaiba sa pagsasaysay ng tuluyan (prose). Ang mga sangkap na
ito ay: tugma, súkat, talinghaga, at kasiningan (Santos, 2016). Ang tugma at
sukat ay ang pinaka-importanteng bahagi ng tula at ang huling dalawa naman ay
di gaano kailangan. Sa panahon noon ay mas namayani ang mga “manunugma” o ang
mga tumutulang hindi tugma ang huling parte ng taludtod o hindi ayos ang sukat (Santos, 2016) . Kakaiba rin ang
Florante at Laura sapagkat ito’y nagsimula sa huling bahagi ng kuwento. Ang
akdang Florante at Laura ay isa patunay na maaaring makasulat ng isang akdang
pampanitikan laban sa pamamalakad ng pamahalaan.
Sa kasalukuyan, ang mga
manunulat ay may kalayaan nang ipahayag ang kanilang opinyon sa mga pangyayari
sa ating bansa o sa ano pang aspekto.
Sanggunian
Santos, L. K. (2016). Ang Apat na Himagsik ni
Balagtas at Iba pang Sanaysay. Metro Manila: Komisyon sa Wikang Filipino.
